(224) การพิจารณาธาตุสี่ (กายานุสติ)

 

 

กายานุสตินี้มีคุณให้นักภาวนาได้พิจารณาสัจธรรมของโลกสมมุติ เห็นการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วดับไปเป็นธรรมดา ร่างกายสังขารนี้เกิดมาแต่ธาตุทั้งสี่ที่มารวมกันในครรภ์มารดา แล้ววิญญาณเข้ามาถือครองเอาว่าเป็นเขาเป็นเรา เมื่อกายแตกดับไป ธาตุทั้งสี่ก็แยกสลายไปเหลือแต่ธาตุดิน ดินนั้นไม่เหลือความเป็นตัวตนของผู้ใด มองดูเท่าไหร่ก็ไม่รู้ว่าเม็ดดินที่เรากำอยู่นั้นเป็นชิ้นส่วนของผู้ใดบ้าง เมื่อถึงกาลเวลาหนึ่งดินและโลกใบนี้ก็แตกสลายไป จักรวาลที่เป็นที่อยู่ของโลกใบนี้ก็ดับสลายไป แล้วเกิดขึ้นมาใหม่เป็นวัฏฏะ ท่านจึงว่าเป็นอนัตตา คือความไม่มีตัวตนเหลืออยู่ พิจารณาไปเถิด ตามสัญญาจำได้แบบนี้ไปก่อน เพื่อให้เกิดความเบื่อหน่ายในมูตรในคูถนี้ เพื่อกิเลสจะได้เบาบางลง เมื่อท่านใดมีภูมิธรรมถึงขั้นอนาคามีขึ้นไปแล้วนั้นล่ะ วิปัสสนาญาณการท่องกายานี้ จึงจะแจ่มแจ้งเป็นอัตโนมัติ และเป็นวิปัสสนาญาณของจริง เมื่อนั้นความเบื่อหน่ายจะถึงขั้นสูงสุดถึงกับถอดถอนกิเลสได้อย่างสิ้นเชิงในขั้นอรหันตผล

ร่างกายสังขารนี้ นอกจากจะเป็นก้อนธาตุทั้งสี่แล้ว กายนี้ก็ยังเป็นเครื่องมือของใจ ใจคิดดีก็พาร่างกายไปสร้างบุญกุศล ใจคิดไม่ดีก็พาร่างกายไปสร้างกรรมชั่วเป็นบาปอกุศล ทั้งที่กายนี้เขาไม่ได้รู้เรื่องอะไรเลย เมื่อตายไปกายนี้ก็ย่อยสลายไปไม่เจ็บไม่ร้อนไปกับผู้ใด มีแต่ใจเท่านั้นล่ะ ที่ต้องเวียนว่ายตายเกิดท่องไปในภพน้อยแลภพใหญ่ เสวยทั้งบาปและบุญที่พาร่างกายไปสร้างสมมา จงพิจารณากันเอาเองเถิด เพราะทุกสิ่งเกิดขึ้นแต่ที่ใจ และดับลงได้ก็แต่ที่ใจเท่านั้น จงรักษาและเฝ้าระวังที่ "ใจ" อย่าให้ได้ประมาทหลงไปในทางชั่ว เท่านี้ก็นับว่าเป็นบุญที่ได้เกิดมาพบพระพุทธศาสนา
 

ขอเจริญในธรรมดร.นนต์
30 กันยายน 2556
(ภาพจาก Apisitgo Onkham)